Same dag som Eidsvollsmennene valde han til konge, 17. mai 1814, fekk Christian Frederik eit brev frå svenskane.
I brevet kalla dei han for ein opprørar, som ifølgje svenske agentar ikkje hadde nokon særleg støtte i den norske befolkninga.
Etter fleire forsøk på å finna ei fredeleg løysing, gjekk Sverige til angrep på Noreg i slutten av juli. Men Karl Johan tredde varsamt fram. Kanskje skjønte han at han måtte gi nordmennene noko.
Sett utanfrå var den norske heimeåleinefesten plagsam på fleire måtar. Eit krigstrøytt Europa hadde endeleg fred i siktet. Men no var det plutseleg fare for ein ny storkrig i Norden.
Samtidig meinte fleire at det var sjølvmotseiande å skulla avslutta 30 år med krig for folks fridom, med å tvinga det norske folket inn i ein union dei kanskje ikkje ønskte.
I mai og juni sende Storbritannia, Russland, Austerrike og Preussen (i dagens Tyskland) diplomatar til Noreg.
Premissen deira var klart: Christian Frederik var ikkje Noregs rettmessige konge. Avtalen som stormaktene hadde gjort med Sverige, måtte respekterast.
Likevel håpa dei å finna ei løysing alle partar kunne leva med. Diplomatane snakka med både Christian Frederik og Karl Johan. Medan Christian Frederik var varm og imøtekommande, opplevde diplomatane Karl Johan som sta og eigenrådig.
Sjølv om dei kanskje likte Christian Frederik best, og fekk meir sympati med nordmennene, endra ikkje det synet til stormaktene særleg mykje. Kieltraktaten, som slo fast at Noreg skulle i union med Sverige, måtte gjennomførast.
26. juli angreip Sverige Noreg. Dei første skipa drog ut frå Strömstad tidleg om morgonen, i retning Hvaler og Fredrikstad. Nokre dagar seinare kryssa også Karl Johan grensa, over Svinesund.
Allereie i februar hadde Christian Frederik byrja å utplassera soldatar nær svenskegrensa. Utover sommaren vart fleire mobiliserte, slik at til saman 35.000 norske soldatar no var klare til å forsvara oss.
Sjølv oppheldt Christian Frederik seg i Moss under heile krigen, for å vera i nærleiken av kampane som gjekk føre seg.
Det var få som trudde at Noreg kunne vinna. Svenskane var langt fleire, rundt 45.000, dei var betre utstyrt og betre organisert. Karl Johan var ein av Europas mest erfarne generalar, Christian Frederik hadde inga erfaring med å leia soldatar i krig.
Men sjølv om Karl Johan visste at soldatane hans var fullstendig overlegne dei norske, tredde han ganske varsamt fram. Han ønskte ikkje å knusa den norske hæren og påføra nordmennene store lidingar.
Den 4. august kapitulerte Fredrikstad festning, og svenskane hadde så godt som vunne. Karl Johan foreslo for Christian Frederik at dei skulle starta fredsforhandlingar.
I utgangspunktet ville Karl Johan at Christian Frederik skulle reisa heim til København med ein gong. Trass i nokså tynnslitne nervar stod Christian Frederik fast på at det norske folket hadde valt han til konge.
Dersom Sverige og Noreg skulle forhandla om vilkår i ein union, måtte det skje med Stortingets godkjenning.
Karl Johan aksepterte denne løysinga, og den 14. august vart Mossekonvensjonen underteikna av Karl Johan og den norske regjeringa. Avtalen gjekk ut på at Stortinget skulle kallast inn for å tilpassa Grunnlova til ein union med Sverige.
Først grunnlov, så konge. Det var Stortingets mål. Akkurat som på Eidsvoll nokre månader tidlegare.
Det aller viktigaste å ta med seg frå alt som skjedde i 1814, var ønsket om å avvikla eineveldet og sikra meir makt til folket.
Dermed måtte ein utan omsyn til kostnaden unngå at Karl Johan og svenskane fekk diktera for mykje av vilkåra for den nye unionen.
Wilhelm Frimann Koren Christie vart vald til stortingspresident. Det var han som skulle dra forhandlingane med svenskane i hamn. Han hadde ikkje nokon lang politisk karriere bak seg, men på Eidsvoll hadde Christie vist seg som ein god organisator.
På både norsk og svensk side var sterke kjensler i sving og diskusjonane tok av i ulike retningar. Christie ønskte derfor å slå fast kva målet med Stortingets arbeid eigentleg skulle vera. Viss ein først var samde om det, var det lettare å jobba saman.
Christie la fram fleire forslag for Stortinget, som han lykkast med å få fleirtal for: For det første vart Stortinget samde om å tilpassa Grunnlova til ein union med Sverige. For det andre vart det fleirtal for å utsetja kongevalet til etter at Grunnlova var vedteken.
Karl Johan gjekk også med på desse vilkåra, og grunnlaget for vidare forhandlingar var lagde.
Frå 26. oktober til 4. november vart alle Grunnlovas paragrafar gått gjennom av Stortinget. Svenskane foreslo korleis dei skulle endrast, men dei aller fleste av desse forslaga vart nedstemde av Stortinget.
Ei av endringane Sverige ønskte, var at Stortinget berre skulle møtast kvart femte år, i motsetning til kvart tredje år, som Stortinget ønskte sjølv. Sverige ville også at den svenske kongen skulle utnemna alle dei viktigaste posisjonane i Noreg, inkludert stortingspresidenten.
Begge desse forslaga var Stortinget totalt usamde i.
For Stortinget var det viktig å sørgja for eit så laust samband mellom Noreg og Sverige som mogleg. Derfor sneik dei også inn nokre nye ting, som eigen valuta og sentralbank.
Nokon var til og med så tøffe at dei foreslo at Stortinget skulle bestemma kven den svenske kongen kunne peika ut til å sitja i regjering. Men då vart svenskane forbante.
Christie skjønte at Stortinget tøygde strikken. Tolmodet til svenskane var i ferd med å ta slutt. Dagen før Stortinget skulle stemma gjennom dei siste avgjerande tilpassingane og velja konge, fekk han truslar frå svenskane om at dei var klare til å blåsa krigen i gang igjen.
Heldigvis vart kongevalet gjennomført i tråd med den planen Christie hadde skissert opp nokre veker tidlegare. Noreg fekk behalda store delar av Grunnlova frå Eidsvoll, med nokre tilpassingar: svenskekongen vart også Noregs konge. Til gjengjeld vart også Noregs sjølvstyre styrkt på nokre område.
Kva skjedde med Karl Johan? Kvifor tredde ein av Europas mest fryktlause hærførarar så forsiktig fram? Kvifor gjekk han med på så mange av Stortingets krav? Desse spørsmåla har historikarar prøvd å svara på i snart 200 år.
Karl Johan kunne tvinga Noreg inn i union med Sverige heilt på sine eigne premissar, dersom han ville. Årsakene til at han likevel ikkje gjorde det, men lytta til nordmennene, er fleire.
Karl Johan ville unngå ein lang krig og konflikt mellom Noreg og Sverige. Dersom krigen førte til store tap på norsk side, ville den norske motstanden mot unionen vakse. Det ville ikkje Sverige vera tent med.
Då var det betre, tenkte Karl Johan, å gi Noreg noko. Grunnlova kunne heller endrast igjen seinare, for å sikra meir makt til kongen på bekostning av Stortinget.
I Sverige var ein del adelsmenn misfornøgd med at Karl Johan godtok så mange av dei norske krava. Kanskje var denne misnøya også noko av grunnen til at Karl Johan ville byggja ein god relasjon til Noreg?
Nokre historikarar har lurt på om Karl Johan var utrygg på sin eigen posisjon i Sverige. Han var trass alt ein framandt, ein som var adoptert av kongen for å vinna tilbake Finland frå Russland. Noreg hadde vore Karl Johans prosjekt, ikkje svenskanes.
Den førre svenske kongen vart kasta gjennom eit statskupp berre nokre år tidlegare. Kanskje var Karl Johan engsteleg for at han skulle lida same lagnad. I så fall ville det vera nyttig å ha Noreg å falla tilbake på. Sjølv om han aldri sa dette høgt, er det fleire som trur at dette var Karl Johans plan B.
Utanfor Slottet i Oslo står ein statue av Karl Johan på hest. Utanfor Stortinget står Christie med Grunnlova i hendene. Desse to, som stod på kvar si side i konflikten i 1814, har blikket vendt i retninga kvarandres.
I dag, meir enn 200 år seinare, er maktfordelinga mellom Stortinget og regjeringa framleis ein av dei mest sentrale byggjesteinane i demokratiet vårt.
Denne artikkelen er ein del av ein læringssti om Grunnlova og 1814. Trykk på knappen over for å gå til startsida.