På denne tida var ikkje Noreg eit sjølvstendig land, men ein del av Danmark. Det hadde vi vore i ca. 400 år. Men dette skulle det straks bli ei endring på.

Det gjekk nemleg ikkje så bra for Danmark i napoleonskrigene. Danmark kriga på Frankrikes side, og tapte. Sverige, derimot, var på den vinnande sida.

Nokre år tidlegare hadde Sverige måtta gi frå seg Finland til Russland, då dei sjølv tapte ei rekkje krigar. Men heller enn å prøve å vinne tilbake Finland, retta den svenske kronprinsen Karl Johan blikket mot Noreg.

Våren 1814: Heimeåleinefest i Noreg

Våren 1814 var Noreg i eit slags vakuum: Danmark hadde gitt frå seg Noreg til Sverige, men Sverige hadde enno ikkje komme for å ta over styringa. Karl Johan var framleis nede i Europa og kriga dei siste slaga i napoleonskrigene. 

Prins Christian Frederik nytta høvet til å samle 112 menn frå nesten heile landet, på Eidsvoll, for å skrive ein grunnlov.

Dette var den mest liberale grunnloven Europa hadde sett på denne tida.

Dei blei òg samde om at danske prins Christian Frederik skulle vere konge i Noreg. Planen hadde vore å ha ein grunnlov klar til svenske Karl Johan kom heim frå krigen, og på denne måten krevje norsk sjølvstende. Men det fann ikkje svenskane seg i.

Nabokrangel: Krig mellom Noreg og Sverige

Karl Johan var fast bestemd på å få det han hadde blitt lova. Då Noreg nekta å gi Sverige makta, blei det krig mellom dei to landa i juli 1814. Krigen gjekk føre seg hovudsakleg i Østfold.

17. mai

Når vi feirar nasjonaldagen på 17. mai, er det altså først og fremst ideane om demokrati, ytringsfridom, maktfordeling og borgarrettar vi markerer.

Desse har stått seg til den dag i dag, og den norske Grunnlova er ein av verdas eldste som framleis er i bruk.